Σύμφωνα με την παράδοση ο Πυθαγόρας, φιλόσοφος και μαθηματικός που έζησε στη Σάμο τον 5ο π.χ. αιώνα, δημιούργησε το ποτήρι του δικαίου.
Το ποτήρι αυτό δημιουργήθηκε για να δώσει στους πολίτες της αρχαίας Σάμου το μήνυμα της τήρησης του μέτρου, της ισότητας και της δικαιοσύνης.
Το κεραμικό αυτό ίσως είναι το πλέον χαρακτηριστικό του νησιού (έχω την τύχη να έχω ένα στην κατοχή μου).
Ο χρήστης οφείλει να σεβαστεί το όριο που είναι χαραγμένο στο εσωτερικό του και στην περίπτωση που το υγρό περιεχόμενο (κρασί ή νερό) δεν ξεπεράσει τη γραμμή, παραμένει στο εσωτερικό του ποτηριού. Έτσι μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς κανένα πρόβλημα σαν ένα κανονικό σκεύος.
Αν όμως το υγρό περιεχόμενο ξεπεράσει το όριο τότε αυτό αρχίζει να διαφεύγει από τη βάση του ποτηριού έως το τέλος.
Όταν δηλαδή το όριο ξεπερνιέται (ύβρις), δεν χάνονται μόνον όσα έχουν ξεπεράσει το όριο, αλλά και όλα τα προηγούμενα που είχαν αποκτηθεί (νέμεσις).
Με μια απλή εφαρμογή της υδραυλικής, ο Πυθαγόρας μας διδάσκει απ’ τα βάθη του χρόνου, να δεχόμαστε το άριστο μέτρο και να απολαμβάνουμε τον οίνο που ήδη έχουμε στην κούπα μας αντλώντας την μέγιστη ωφέλεια!
Το ποτήρι είναι κατασκευασμένο από πηλό και η δομή του είναι πολύ απλή. Διακρίνονται δύο τρύπες στον πυθμένα καθώς και μια τρύπα στη βάση του. Στο εσωτερικό του ποτηριού υπάρχει χαραγμένο ένα όριο που καθορίζει την ποσότητα του υγρού που ο χρήστης δικαιούται να πιει.
Διακρίνονται επίσης ένα κυλινδρικό στέλεχος μέσα στο ποτήρι, στο εσωτερικό του οποίου υπάρχει ένας αυλός ο οποίος καταλήγει στη βάση του.
Το υγρό περνάει δια μέσου των οπών του πυθμένα στο σύστημα των αυλών. Στην περίπτωση που δεν ξεπεραστεί το όριο, το υγρό δέχεται την ατμοσφαιρική πίεση και από την εξωτερική του επιφάνεια καθώς και από την εσωτερική δια μέσου του αυλού της βάσης. Έτσι παραμένει στο ποτήρι.
Το υγρό περιεχόμενο ξεπερνάει το επιτρεπτό όριο (νόμος του Pascal για τα συγκοινωνούντα δοχεία). Τότε το σύστημα των αυλών γεμίζει και έτσι αρχίζει η διαρροή από τη βάση. Στην περίπτωση αυτή η ατμοσφαιρική πίεση στην εξωτερική επιφάνεια του υγρού παραμένει σταθερή ενώ αυτή που προέρχεται από τη βάση μηδενίζεται. Έτσι η ροή του υγρού συνεχίζεται μέχρι που αυτό θα αδειάσει εντελώς.
Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται σιφωνισμός ενώ ο μηχανισμός που περιγράφηκε σιφώνι. Η αρχή του σιφωνισμού είναι αυτή που μας επιτρέπει τη μετάγγιση ενός υγρού από τη δεξαμενή του με τη βοήθεια ενός σωλήνα και σήμερα έχει πολλές εφαρμογές στη σύγχρονη τεχνολογία.
Ονομάζεται και »Το ποτήρι του Πυθαγόρα» ή »Η δίκαια κούπα».
πηγή: http://www.oinologos.com.gr/- http://www.epmagazine.org/
trupiakaltsa 